Oei! Ik groei!
Hét boek dat elke ouder moest hebben in de jaren '90. Als je dit boek niet gelezen hebt, dan wordt het niks met die kinderen van je. Echt, dat werd gezegd. Het was een ware hype, gebaseerd op het beloningsprincipe.
Belonen
Je moet kinderen niet straffen, maar belonen. Altijd het goede zoeken in ze, of de goede bedoeling achter de misschien ongewenste handeling. Op zich best een goed idee, want alles aan- of afleren door bestraft te worden, dat is niet bepaald feestelijk, bovendien creëer je hier angsthazen mee.
Belonen dus!
Doorgeslagen
Helaas is die strategie nogal doorgeslagen, met alle gevolgen van dien. Strategie, ja, want het was vaak een heel geforceerde bedoening, waardoor het helemaal niet overkwam op de kinderen. De echtheid van de ouder-kindrelatie ging eraan, want wat het kind ook deed, het werd beloond. Lachende gezichten op de hoofden van stiekem best boze ouders. Dus naast een poppenkast-relatie leerden de kinderen ook niet de juiste uitdrukkingen bij de juiste emoties en gevoelens te herkennen. Als je meer hierover wilt weten, lees dan 'Emotionele Intelligentie' maar eens.
Kinderen van minstens een hele generatie hebben nauwelijks geleerd dat gedrag ook consequenties kan hebben. Met als gevolg dat ze zich geen raad weten met kritiek, tegenslag, bestraffing door bijvoorbeeld een boete of met gezag.
Problemen
Geen idee hoe de wereld eruit ziet als je 'groot' bent en dan de blijde wijde wereld in. Het zijn nogal eens rake klappen die deze jongvolwassenen dan moeten opvangen. Zonder te hebben geleerd hoe dat in vredesnaam moet. Diepongelukkig als gevolg, uitval, eetstoornissen, verslavingen en andere problematiek doet zich voor.
Ieder heeft talenten en ieder kent die vaardigheden die niet zo gemakkelijk te leren zijn. Per individu verschilt dat, maar die mindere kantjes die altijd onder tafel zijn geschoven met etiketten en stempels als ADHD, dyslexie, HSP en noem maar op, daar zul je wél mee uit de voeten moeten kunnen als je op eigen benen staat. Leuk, dat er tijdens je hele kinderleven rekening mee gehouden is en er allerlei aanpassingen om je heen gebouwd zijn, maar je had er waarschijnlijk meer aan gehad als je had geleerd hoe je hier zélf mee kunt dealen.
Consequentie
Wat het ook is, laten we onze kinderen weer leren dat verschillend gedrag verschillende consequenties heeft. Straffen is echt niet nodig, maar leren wat consequenties zijn wel en tegelijkertijd leren omgaan met teleurstellingen en misschien zelfs met onrecht. Op gepast niveau dan. Want ook dat komt elk mens tegen in het leven. Leren wat gezag is, leren dat niet altijd alles lukt, dat niet alles altijd maar leuk moet zijn.
Kinderen kunnen dat niet
Nee, ik hoor het al zeggen. En pubers? Die zijn helemaal niet voor rede vatbaar, die hersenen zijn nog niet zo ver ontwikkeld. Mag ik dan toch even aandacht vragen voor het traject van die ontwikkeling? Leren door te doen en door te ervaren. Het is toch te zot voor woorden dat dit excuses zijn om elke vorm van grensoverschrijdend gedrag maar toe te laten?
