Wat is ontspanning? En wat is overspanning?

Continu in spanning

De westerse wereld waarin je leeft, biedt veel uitdagingen. Een ervan is de continue spanning die erin bestaat. Je groeit erin op, zonder dat je het doorhebt sta je altijd onder druk. Spanning, prestatie, bezorgdheid, zenuwen, angst en verkramping zijn omstandigheden die ongezond zijn, maar die je leven voor een groot deel beheersen. Het is een hele toer om er niet in mee te gaan of om er uit weg te blijven.

Gevolgen

De continue spanning levert veel problemen op. Depressie en lichamelijke klachten en ziekten ontstaan niet zelden door een langdurige blootstelling aan stress. Inmiddels is het gewoon geworden om de klachten te bestrijden met allerlei chemische middelen, die wel lijken te helpen, maar dat is slechts van korte duur. Want feitelijk leveren deze chemische middelen nog meer spanning op, stress voor het lichaam, om deze rommel te verwerken.

Ontspanning

Door te leren ontspannen kunnen veel klachten voorkomen worden, of genezen. Dan is het wel noodzakelijk om te begrijpen wat echte ontspanning is, beter gezegd, het is noodzakelijk een echte, ware ontspanning te bereiken. Een tweede remedie is een juiste ademhaling, onderschat het belang van een goede manier van ademen niet.

Zonder ontspanning is gezondheid onmogelijk. Een stelling die je niet onderuit krijgt. Zonder gezondheid is er geen geluk, geen vrede, geen liefde, geen creativiteit. Vaak wordt gekeken naar katten, om uit te leggen wat een ontspannen leven is. Zij vormen een duidelijk voorbeeld. Yoga bestaat evenmin zonder ontspanning, het kan je ook opnieuw leren hoe je kunt ontspannen. Voor geoefende yogi's is het mogelijk een staat van ontspanning te bereiken die meer rust biedt dan slaap.

Het lichaam

Laten we eerst eens kijken naar het lichaam, zodat we kunnen begrijpen wat er gebeurt. Er zijn lichaamsfuncties of spieren die we onbewust aansturen en er zijn lichaamsfuncties of spieren die we bewust aansturen. De laatste groep, de bewust aan te sturen spieren, daar kun je het eenvoudigst ontspanning in brengen. Niet zelden is de spanning in veel van deze spieren doorlopend te hoog, oftewel staan deze spieren continu aan, zonder dat je het doorhebt. Zelfs tijdens het slapen kan dit nog voortduren. Het is niet moeilijk te begrijpen dat dit op de langere duur tot klachten leiden.

Tijdens het dagelijks leven heb je een zekere alertheid. Ga maar na, wanneer je rustig aan het werken bent en je schrikt ergens van op, dan kun je in één beweging helemaal aan staan,. en volkomen wakker zijn. Bij een signaal waarvan je schrikt is er per direct een veel krachtiger spanning nodig, het hele systeem is in een fractie van een seconde paraat. De zwakke spanning die tijdens ontspannen bezigheden aanwezig is, verandert terstond in een krachtige. De zwakste spanning bestaat doorgaans tijdens de slaap, als je je veilig voelt en je niets meer hoeft te doen.

De ontspanning die je door yoga-beoefening kunt bereiken, brengt de spanning nog verder omlaag. De zwakke spanning die je hebt als je slaapt, wordt nog verder verlaagd. Dit is ook de reden waarom een relatief korte yoga-ontspanning kan zorgen voor een enorm uitgerust gevoel.

Overspannen

Het komt veel voor dat er een overmatige spanning in het lijf aanwezig is, volledig of lokaal. Veel mensen hebben spiergroepen die zij doorlopend aangespannen hebben. Denk aan een verbeten gezicht of gefronste wenkbrauwen. Opgetrokken schouders, ingetrokken buik, gebalde vuisten of strakke nekspieren zijn andere veelvoorkomende voorbeelden. Overspanning., met het bijbehorende verlies van energie, want deze spanning kost evengoed energie. Denken en piekeren zijn ook inspanningen, als je dat niet weet te stoppen, zal ook leiden tot overspanning.

Zuivere ontspanning

Ontspanning in yoga is misschien wel de belangrijkste oefening. Zeker in de westerse wereld, waar ontspanning steeds minder ruimte krijgt. Echte ontspanning kun je leren, wellicht is het niet alleen de belangrijkste maar ook de moeilijkste oefening voor je. Liggen op de rug, in de lijkhouding ofwel Shavasana en je laten zakken in een diepe ontspanning is niet zo eenvoudig als het lijkt. Ontspanning kun je niet afdwingen of forceren, terwijl dat de manier is waarop we in het westen veel dingen aanleren. Bij deze oefening gaat dat niet op, hier is geduld voor nodig en zachtheid.

Grote waarde

Heb je eenmaal de ervaren wat deze diepe staat van ontspanning met je doet, dan zal je nooit meer twijfelen aan het belang van ontspanning. Je merkt hoeveel rust het brengt en hoe helder je bent als je weer overeind komt. Het werkt zeer uitnodigend om door te gaan en vaker een moment van ontspanning op te zoeken. Een wekelijkse yogales doet al wonderen, het contrast is groot.